Francuski sistem sudske kontrole uprave i njegov doprinos izgradnji demokratske pravne države

In this paper, attention is paid to the French system of judicial control of the administration, the so-called system of special administrative courts and its contribution to the building of a democratic state of law. The introduction presents the basic notes on the administrative dispute and its significance. It then discusses the role of the State Council, the civil courts, administrative and appellate courts, administrative control authorities. This is followed by the analysis of the main institute administrative proceedings in French law. Paper closes with a discussion of the advantages and disadvantages of this system of administrative control and contribution in building democratic legal state in the European territory.U ovom radu pažnja je posvećena francuskom sistemu sudske kontrole uprave, tzv. sistemu posebnih upravnih sudova i njegovom doprinosu u izgradnji demokratske pravne države. U uvodu se daju osnovne napomene o upravnom sporu i njegovom značaju. Zatim se razmatra uloga Državnog saveta, redovnih sudova, upravnih i apelacionih upravnih sudova u kontroli uprave. Posle toga sledi analiza osnovnih instituta upravnog spora u francuskom pravu. Rad se završava zaključnim razmatranjima o prednostima i nedostacima ovog sistema kontrole uprave i njegovom doprinosu u izgradnji demokratskih pravnih država na evropskom prostoru

Prilog pitanju primene prava u pravnoj državi u funkciji suzbijanja kriminala

Issues related to the legal state have recently become topical again both among experts and in general public. The notion of the legal state can be approached from different aspects. However, it is necessary to point out that different terms ('legal state', 'the rule of law', 'constitutional state'), despite significant differences among them, still stem from the same essence and from the same question: what properties should a state as a legally arranged community have in order to ensure that all its members behave in keeping with the rules that provide their common will and in such a way as to ensure that the same rules apply equally to the same cases? In other words, law in a legal state should present a manifestation of common will, and not be imposed by a minority decision. This being achieved, another condition has to be fulfilled: such a law should apply to all community members without exceptions. The function of law enforcement in all spheres of social life and in the sphere of internal affairs in particular, is to prevent crime and contribute to crime combating.Rad na temu 'Prilog pitanju primene prava u pravnoj državi u funkciji suzbijanja kriminala' je uvek aktuelan. Bez obzira na činjenicu što se pitanju pravne države, pitanju primene prava i pitanju borbe protiv kriminala mogu posvetiti tekstovi ranga monografija, doktorskih i magistarskih teza, ovaj rad nema takvu pretenziju, već ima za cilj da čitaocu u načelnom smislu približi ova pitanja i dovede ih u međusobni sklad i vezu. Suština pravna države ogleda se u potrebi da pravo u njoj predstavlja izraz zajedničkog htenja i da se kao takvo primenjuje na sve pripadnike bez ikakve razlike. Pošto oba ova zahteva nije moguće do kraja ostvariti u bukvalnom smislu, javlja se potreba da se odredi područje društvene tolerancije u okviru kojeg će biti moguća odstupanja, a da to ne ugrozi suštinu pravne države. Za državu je izuzetno važno da se pravno uređen sistem, koji čini i pravo unutrašnjih poslova, primenjuje u realnom životu. Jer primenom ovog prava od strane policije, država obezbeđuje zaštitu života, lične i imovinske sigurnosti građana, sprečava i otkriva krivična dela i njihove izvršioce, održava javni red i mir i vrši druge poslove bezbednosti. Efikasnost rada policije na planu borbe protiv svih oblika kriminala (posebno organizovanog) zavisiće od stvaranja ambijenta pravne države u kojoj će policija vršiti svoju misiju

Prilog pitanju etike kadrova u državnoj upravi

Civil service ethics is an important issue in the context of any modern civil service system including the civil service system of the Republic of Serbia. Civil service ethics is referred to as a set of social rules characteristic of civil servants which they adopt as a personal behaviour criterion. In this way, ethics is manifested through the relationship of civil servants towards citizens, society as a whole, the administrative body where they work and towards their duties. The modern civil service system must promote acceptance of ethical principles and values which represents a key step towards the effective professionalization of the civil service. Thus, civil servants will have a clear idea of their position and overall social importance of the activities they perform. The paper is dedicated to that segment of the civil service system referring to the work ethics and behaviour of civil servants, which in the modern world in legal terms is grounded in system laws, by-laws and codes of ethics. As regards the Republic of Serbia after a few decades, the Law on Civil Servants of2005 marked significant progress towards the codification of the material related to civil servants. Also, solutions provided by other system laws and regulations in this area promote completely new methods and mechanisms of modern human resources management, which has allowed the operation of the civil service system as a whole. Every profession, among other things, is based on ethical principles. Civil servant profession as a highly demanding profession implies compliance with certain ethical standards of work and the relationship with the entities which the administrative activity is directed at. The ethics of administration personnel is incompatible with bribe, corruption, bureaucratic inefficiency, arrogance, lack of work, harassment of citizens and other negative phenomena. New civil service system in the Republic of Serbia is characterized by meritorious civil service system, or career system. The general trend in the direction of state administration reform imposes an obligation that the state administration employs civil servants who possess high professional and moral characteristics. Devotion to and respect for the rule of law, neutrality, loyalty to democratic institutions and the respect of citizens are just some of the characteristics that are related to the civil service. Committed to the European standards of state administration and the existence of common values shared by the member states of the European Union, the Republic of Serbia incorporated in its legislation the basic principles of good practice of the European administration related to civil servants. It is very important that in the future the practice confirms and pursues these legislative solutions.U službeničkim sistemima modernih država, pa i Republike Srbije, kao nezaobilazno se postavlja pitanje etike kadrova koji na profesionalnoj osnovi obavljaju poslove iz nadležnosti organa uprave. Na taj način, državni službenici imaju jasnu predstavu o svom položaju i ukupnom društvenom značaju delatnosti kojom se bave. Predmet naše pažnje u ovom radu jeste onaj segment službeničkog sistema koji se odnosi na etiku rada i ponašanja koja je u pravnom smislu utemeljena u sistemskim zakonima, podzakonskim aktima kao i etičkim kodeksima. Zakon o državnim službenicima Republike Srbije iz 2005. godine je nakon nekoliko decenija označio prvi pomak ka određenoj kodifikaciji materije službeničkih odnosa. Takođe, rešenjima koja su sadržana i u drugim sistemskim zakonima i podzakonskim aktima u ovoj oblasti došlo je do uvođenja određenih sasvim novih metoda i mehanizama savremenog upravljanja kadrovskim resursima, što je omogućilo delovanje službeničkog sistema kao jedne celine. Propisivanje uslova za zasnivanje i prestanak radnog odnosa, klasifikaciju državnih službenika, selekciju kadrova, sistem napredovanja, prava i dužnosti državnih službenika, poboljšavanje kvalifikacija putem osposobljavanja i usavršavanja, razvoja ličnih vrednosti i potencijala kod državnih službenika, usvajanjem evropskih i nacionalnih etičkih standarda, osnovi su na kojima počivaju savremeni službenički sistemi pa i sistem Republike Srbije. PR Rad je rezultat istraživanja na projektu: Kriminalitet u Srbiji i instrumenti državne reakcije, koji finansira i realizuje Kriminalističko-policijska akademija u Beogradu, ciklus naučnih istraživanja 2015-2019. godine

Structural elements modeling by means of available patent documentation and electronic information

Ова дисертација се бави проблемом моделовања структурних елемената на основу доступних техничких информација. Циљ дисертације је пружити подршку инжењерима приликом резоновања о структурним елементима као техничким објектима које се спроводи приликом њиховог претраживања и моделовања. У ту сврху је на основу теорија и модела инжењерског конструисања и пројектовања развијен модел техничког објекта у форми шеме резоновања. Шема резоновања је заснована на моделима и теоријама техничких објеката и садржи категорије које се односе на активност која се спроводи у вези са техничким објектом, на структуру техничког објекта и на његове особине. На основу категорија шеме се на систематичан начин бирају кључне речи и оцењује релевантност претраживањем добијених резултата. Шема се примењује у оквиру посебно развијене методе моделовања геометрије структурних елемената на основу поновног коришћења информација. Претрагом добијена и према релевантности одабрана решења се моделују, анализирају и испитују путем методе коначних елемената. Апликативност шеме је проверена у оквиру студије случаја која се односила на оптимизацију геометрије капастог изолатора у погледу његове чврстоће, на основу патентних информација. Тиме је доказано да је на потпуно нов начин могуће искористити знања из области теорија и модела техничких објеката и применити их на претраживање техничких информација као извора идеја, а тиме спровести ефективно моделовање структурних елемената.This dissertation deals with the problem of structural elements modeling based on available engineering information. The objective of the dissertation is to support engineers in reasoning about structural elements as technical objects, which is performed during their search and modeling. For this purpose, a model of technical object in the form of a reasoning scheme was developed. The scheme, based on engineering design theories and artefact models, contains categories related to the activity performed with respect to the technical object, its structure and properties. The categories serve systematic selection of keywords and relevance assessment of the search results. The scheme is applied within a specially developed structural elements geometry modeling method based on design reuse. Technical solutions resulted from the search and assessed as relevant, are being modeled, analyzed and tested by means of the finite element method. Applicability of the scheme was examined in a case study related to the optimization of cap and pin isolator geometry in terms of its strength, based on patent information. Therefore it was proved that it is possible, in a completely new manner, to utilize knowledge from the theories and models of technical artefacts and apply it to search and retrieval of engineering information as source of ideas in order to conduct effective modeling of structural elements

Funkcije policije i njena ovlašćenja da preduzme upravne radnje

In this paper, police is seen as a state administration body that performs statutory tasks which are primarily related to security of the state and its citizens. As a government authority, police has all those features that are also inherent to other state administration bodies. However, police has its own specific features. Through consistent enforcement of laws and other regulations, police accomplishes the goal of its activities, which is the security of the state and its citizens. To achieve this goal, the police must be authorized to perform administrative actions, which inevitably interfere with individual freedoms and rights. Police powers to perform such administrative actions are necessary for every democratic society. The efforts of society should be put into creating an atmosphere of rule of law for police work and performing its administrative actions, that is, country in which the rule of law is truly respected.Policija je u ovom radu posmatrana kao organ državne uprave koji obavlja zakonom utvrđene poslove a koji se prvenstveno odnose na bezbednost države i njenih građana. Kao organ državne uprave policija ima sva obeležja svojstvena i drugim organima državne uprave. Međutim, policija ima i neka obeležja koja su svojstvena samo za nju. Doslednim izvršavanjem zakona i drugih propisa policija ostvaruje cilj vršenja svoje delatnosti a to je bezbednost države i svih njenih građana. Da bi ostvarila taj cilj, policija mora biti ovlašćena da vrši upravne radnje koje neizbežno zadiru i u individualne slobode i prava. Ovlašćenja policije da vrši takve upravne radnje neophodna su svakom demokratskom društvu. Napori društva treba da idu u pravcu da se za rad policije i vršenje njenih upravnih radnji stvori ambijent pravne države, odnosno države u kojoj se istinski poštuje načelo vladavine prava

Pravna država i savremena uprava

The paper points to different views of the notion 'legal state'. There are some concepts that greatly simplify this term. A greater number of concepts determine the legal state in formal sense, but there are some opinions which determine this notion from the material aspect. Confronted with new challenges, concept of the legal state is promblematized and relativized again. However, it doesn't mean that the legal state should be abandoned since it has played a great role in reshaping of collective consciousness popularization and legal determination of the highest social values, such as freedom, justice, security and others. The legal state is not unknown to our experience, given that Serbian nation has always been a constitutional nation, and numerous historical monuments from Serbian past testify that. The paper also presents both classical and modern concepts of the notion of the legal state, in the context of problems related to administration and its contemporary organization. Attention was given to the issue of implementation of law, as well as numerous objective and subjective factors that influence negatively the implementation of law, and create imperfections in the functioning of the rule of law. A section of the paper was dedicated to domestic experiences relating to the crisis of legal system and functioning of the rule of law in such conditions. The paper also considers the issue of functioning of a legal state in supranational legal communities such as European Union. Therefore, special attention was given to the birth of European administrative law, that is, administrative space. Contemporary administration exists, above all, at national level, but there are also some beginnings of supranational administration that are functioning in the accordance with the law of European Union. Contemporary administration has to be exposed to the scrutiny of consumers, beginning with parliamentary control to many other forms of assessment.U ovom radu ukazano je na različita shvatanja pojma pravne države. Ima mišljenja koja pojam pravne države jako pojednostavljuju. Veći broj mišljenja polazi od pojma pravne države u formalnom, a postoje i mišljenja koja pojam pravne države određuju u materijalnom smislu. Sučeljena sa novim izazovima misao o pravnoj državi se iznova problematizuje i relativizuje. Međutim, to ne znači da pravna država treba da bude napuštena, pošto je odigrala veliku ulogu u preoblikovanju kolektivne svesti, popularisanju i pravnom utvrđivanju najviših društvenih vrednosti, kao što su sloboda, pravda sigurnost i druge. Pravna država nije strana ni našem iskustvu, s obzirom da je srpski narod uvek bio državotvoran narod. Na to upućuju brojni spomenici iz najstarije istorije srpskog naroda na prostorima na kojima je živeo. Takođe, u radu se iznose klasična, kao i novija shvatanja pojma pravne države, s tim što se ova razmatranja daju u kontekstu problema uprave i njene savremene organizacije. Pažnja je posvećena pitanju primene prava i brojnim objektivnim i subjektivnim faktorima koji negativno utiču na pri menu prava i dovode do nesavršenosti u funkcionisanju pravne države. Deo rada posvećen je domaćim iskustvima vezanim za krizu pravnog sistema u funkcionisanju pravne države u tim uslovima. Razmotren je i problem funkcionisanja pravne države u nadnacionalnim pravnim zajednicama kakva je Evropska unija. U tom smislu, pažnja je posvećena nastanku evropskog upravnog prava, odnosno upravnog prostora. Savremena uprava postoji, pre svega, na nacionalnom nivou, ali postoje i začeci nadnacionalne uprave koji funkcionišu po pravu Evropske unije. Savremena uprava u pravnoj državi mora biti izložena sudu korisnika, počev od parlamentarne kontrole, do mnogih drugih oblika ocenjivanja njenog rada, saglasno izraženim potrebama građana

Diskreciona ovlašćenja policije

This paper is dedicated to the discretionary evaluation of policing. Under the rule of law, administration is as a rule associated activity and only exceptionally it is an independent activity. These exceptions are necessary to predict clearly and interpret narrowly. Discretionary evaluation also belongs to the rule of law, because it is also established by the law which gives it a framework. This is particularly important in terms of policing with respect to their powers, and the place and role of this organ within the public administration. Deciding according to the discretion must not be arbitrary and it is not just a willing action by the police, but the application of law. The area in which discretionary evaluation is realized is bounded by the principle of legality and expediency. Therefore, this paper has its true meaning and significance to point out the importance of creating an environment and conditions of the rule of law and genuine respect for the principle of legality in which the police will exercise its powers.Ovaj rad posvećen je diskrecionoj oceni u radu policije. U pravnoj državi uprava je po pravilu vezana, a samo izuzetno slobodna delatnost. Te izuzetke je neophodno jasno predvideti i usko tumačiti. Diskreciona ocena je pod vladavinom prava, jer i nju pravo ustanovljava i daje joj okvire. To je posebno važno sa aspekta rada policije s obzirom na njena ovlašćenja, kao i mesto i ulogu tog organa u sistemu državne uprave. Odlučivanje po diskrecionoj oceni ne sme da bude i nije samovoljno postupanje policije, nego primena prava. Područje u kojem se realizuje diskreciona ocena omeđeno je načelom zakonitosti i celishodnosti. Zato ovaj rad ima svoj pravi smisao i značaj da ukaže na važnost stvaranja ambijenta i uslova pravne države i istinskog poštovanja principa zakonitosti u kojima će policija primenjivati svoja ovlašćenja

Pravna država i savremena uprava

The paper points to different views of the notion 'legal state'. There are some concepts that greatly simplify this term. A greater number of concepts determine the legal state in formal sense, but there are some opinions which determine this notion from the material aspect. Confronted with new challenges, concept of the legal state is promblematized and relativized again. However, it doesn't mean that the legal state should be abandoned since it has played a great role in reshaping of collective consciousness popularization and legal determination of the highest social values, such as freedom, justice, security and others. The legal state is not unknown to our experience, given that Serbian nation has always been a constitutional nation, and numerous historical monuments from Serbian past testify that. The paper also presents both classical and modern concepts of the notion of the legal state, in the context of problems related to administration and its contemporary organization. Attention was given to the issue of implementation of law, as well as numerous objective and subjective factors that influence negatively the implementation of law, and create imperfections in the functioning of the rule of law. A section of the paper was dedicated to domestic experiences relating to the crisis of legal system and functioning of the rule of law in such conditions. The paper also considers the issue of functioning of a legal state in supranational legal communities such as European Union. Therefore, special attention was given to the birth of European administrative law, that is, administrative space. Contemporary administration exists, above all, at national level, but there are also some beginnings of supranational administration that are functioning in the accordance with the law of European Union. Contemporary administration has to be exposed to the scrutiny of consumers, beginning with parliamentary control to many other forms of assessment.U ovom radu ukazano je na različita shvatanja pojma pravne države. Ima mišljenja koja pojam pravne države jako pojednostavljuju. Veći broj mišljenja polazi od pojma pravne države u formalnom, a postoje i mišljenja koja pojam pravne države određuju u materijalnom smislu. Sučeljena sa novim izazovima misao o pravnoj državi se iznova problematizuje i relativizuje. Međutim, to ne znači da pravna država treba da bude napuštena, pošto je odigrala veliku ulogu u preoblikovanju kolektivne svesti, popularisanju i pravnom utvrđivanju najviših društvenih vrednosti, kao što su sloboda, pravda sigurnost i druge. Pravna država nije strana ni našem iskustvu, s obzirom da je srpski narod uvek bio državotvoran narod. Na to upućuju brojni spomenici iz najstarije istorije srpskog naroda na prostorima na kojima je živeo. Takođe, u radu se iznose klasična, kao i novija shvatanja pojma pravne države, s tim što se ova razmatranja daju u kontekstu problema uprave i njene savremene organizacije. Pažnja je posvećena pitanju primene prava i brojnim objektivnim i subjektivnim faktorima koji negativno utiču na pri menu prava i dovode do nesavršenosti u funkcionisanju pravne države. Deo rada posvećen je domaćim iskustvima vezanim za krizu pravnog sistema u funkcionisanju pravne države u tim uslovima. Razmotren je i problem funkcionisanja pravne države u nadnacionalnim pravnim zajednicama kakva je Evropska unija. U tom smislu, pažnja je posvećena nastanku evropskog upravnog prava, odnosno upravnog prostora. Savremena uprava postoji, pre svega, na nacionalnom nivou, ali postoje i začeci nadnacionalne uprave koji funkcionišu po pravu Evropske unije. Savremena uprava u pravnoj državi mora biti izložena sudu korisnika, počev od parlamentarne kontrole, do mnogih drugih oblika ocenjivanja njenog rada, saglasno izraženim potrebama građana

Obaveznost i izvršenje sudskih presuda po novom Zakonu o upravnim sporovima Srbije

In this paper, attention has been given to the question of obligation and execution of effective court rulings in administrative proceedings in the way they are regulated in the new Law on Administrative Disputes of Serbia. In order to explore the quality of new solutions, it was necessary to make a comparison with the solutions provided in the previous Law on Administrative Disputes. It was the best way to show that there is continuity in terms of law of the institute and that there has been a qualitative step forward in their superstructure. This step forward is reflected in the introduction of rights to compensation and possibilities for punishing managers by fines. The practice of the competent authorities and time will be the best judges as to whether all this will be effective.U radu su predmet pažnje bila pitanja obaveznosti i izvršenja pravnosnažnih sudskih presuda u upravnom sporu prema novom Zakonu o upravnim sporovima Srbije. Da bismo se uverili u kvalitet tih rešenja, bilo je neophodno napraviti poređenje sa rešenjima koja je predviđao prethodni Zakon o upravnim sporovima. To je bio najbolji način da se vidi da postoji pravni kontinuitet u pogledu ovih instituta, ali i da je napravljen kvalitativan korak napred u njihovoj nadgradnji. Taj korak ogleda se u uvođenju prava na naknadu štete zbog neizvršenja presude i u novčanom kažnjavanju rukovodioca organa. Da li će sve ovo biti i delotvorno, pokazaće praksa nadležnih organa i vreme koje je najbolji sudija

Pojam upravnih mera sa akcentom na mere policije

The administration, a part of which is police, passes diverse legal acts. A prominent place among these belongs to material acts, which include administrative actions and administrative measures. It should be noted that the issues related to administrative measures have not been properly addressed so far in expert legal literature. This paper therefore presents an attempt to provide additional information about the very concept of administrative measures in legal theory and existing legislation, focusing on police measures taken to protect public order.U ovom radu pažnja je posvećena pojmu upravnih mera sa osvrtom na mere policije i to na one mere koje policija preduzima u obavljanju poslova zaštite javnog reda i mira. Upravna mera ne predstavlja nešto što je odvojeno od upravnog akta i upravnih radnji. Najčešće se ona nameće upravnim aktom, a prinudno ostvaruje vršenjem upravnih radnji, ili pak sledi neposredno na osnovu zakona. Upravne mere predstavljaju određene aktivnosti organa državne uprave koje su usmerene ka cilju koji treba postići u vršenju poslova i zadataka iz njihove nadležnosti, a taj cilj se ostvaruje ili donošenjem upravnog akta, ili vršenjem upravnih radnji, a nekada zajedno i jednim i drugim. Upravne mere sa pravnog stanovišta treba posmatrati pre svega kao istovremenu primenu u nekoj konkretnoj situaciji većeg broja upravnih radnji radi postizanja određenog cilja a sve u skladu sa zakonom. Primena više upravnih radnji u sklopu neke upravne mere treba baš kao i pojedinačna primena jedne mere da dovede do stvarnog cilja zbog kojeg je i preduzeta. Pri tome, pojavni oblik upravne mere ne može biti nezavisan i iznad pravne forme, a faktički efekat važniji od pravnog osnova. Mere po pravilu podrazumevaju pravnu aktivnost organa uprave, tj. donošenje odgovarajućih pravnih i preduzimanje određenih materijalnih akata. Poznato je da je jedan od poslova policije i zaštita javnog reda i mira. To podrazumeva organizovanu i kontinuiranu aktivnost policije sa ciljem da se obezbedi stabilan javni red i mir, odnosno optimalno stanje bezbednosti u ovoj oblasti. Ukratko smo izložili mere policije u vezi sa zaštitom javnog reda i mira. Međutim, ovako složenih mera koje preduzima policija ima znatno više. U svakom slučaju upravne mere moraju imati pravni osnov i okvir, tj. mogu se preduzimati samo u skladu sa propisima, autoritativnog su karaktera, služe primeni prava i preduzimaju se u skladu sa određenim načelima